Onderwijs op afstand
Al bijna een jaar is het hoger onderwijs door de COVID-19 pandemie bijna volledig online geworden. Een totale omslag waar iedereen die werkzaam is in het onderwijs en de studenten aan moesten wennen. Inmiddels is het nieuwe studiejaar van start gegaan, zijn er nieuwe eerstejaars begonnen en raakt iedereen steeds meer gewend aan online onderwijs geven of krijgen.
Tekst: Stefanie Hendriks
FYSIEK ONDERWIJS OP LOCATIE
Na de zomervakantie vond de introductiedag plaats voor de eerstejaars met, mede dankzij de inspanningen van de studieverenigingen, een aantal leuke activiteiten (uiteraard op anderhalve meter). Het studiejaar startten we op met alleen vaardigheidsonderwijs en -toetsing en werkgroepen op locatie. Hoor- en werkcolleges vonden, en vinden nog steeds, online plaats. Dit hield in dat veel groepen alsnog minimaal een keer per week op de locatie konden komen. Ondanks alle hygiënemaatregelen was het prettig om elkaar te zien en toch het gevoel van ‘normaal onderwijs’ te kunnen ervaren. Zeker voor de nieuwe eerstejaarsstudenten erg van belang in het kader van de binding met elkaar en de opleiding. Wanneer studenten klachten hebben, moeten zij thuisblijven. Het komt dan ook regelmatig voor dat een deel de vaardigheidslessen vanuit huis via Teams bijwoont. Zij kunnen dan niet zelf oefenen, maar vervullen de rol van feedbacker. Voor andere vaardigheidslessen wordt het onderwijs tussen twee lokalen gestreamd, zodat we in meerdere lokalen dezelfde les tegelijkertijd kunnen geven. Docenten lopen dan heen en weer tussen de lokalen.
ONLINE ONDERWIJS
De dagen dat er geen vaardigheidsonderwijs is op locatie, is er online les of tijd voor zelfstudie. Doordat de online lessen veelal geclusterd worden aangeboden, betekent dit vaak langere periodes achter het scherm werken. Dit wordt als pittig ervaren. Om de interactie met medestudenten en docenten te bevorderen zijn er vragenuurtjes in het leven geroepen. Deze worden goed bezocht. Het is mooi om te zien dat bijvoorbeeld de Schriftelijke Kennis Toets (SKT) op een vergelijkbaar niveau is gemaakt, ondanks het online onderwijs en de online werkgroepen. Een compliment aan de docenten voor hun online onderwijs, dat blijkbaar inhoudelijk niet aan diepgang heeft ingeboet én aan de studenten, die ondanks de afstand dus toch goed aan het werk blijven. Iedereen krijgt het online werken steeds meer in de vingers en dat zie je in de werkgroepen terug. Bijvoorbeeld doordat de voorzitters of de studenten die iets moeten presenteren, actief de andere studenten een beurt geven, zodat er geen galmende stilte valt. En doordat studenten zelf op zoek gaan naar actieve online werkvormen zoals een Kahoot! Quiz of een casus uitspelen binnen de groep, blijft iedereen actief betrokken. In de online omgeving blijft het soms lastig om een dynamische leeromgeving te bereiken. Het gaat steeds beter, maar het blijft absoluut second best. De éne keer dat we de werkgroep in persoon op school konden doen, was de dynamiek gelijk veel beter. Zowel studenten als docenten genieten extra van de spaarzame momenten dat zij elkaar in levende lijve kunnen ontmoeten.
LES OP BUITENLOCATIE
In Groningen is in jaar 1 een tijdelijke alternatieve coronaproof leslocatie gevonden in de Puddingfabriek in Groningen om zo toch een keer per week live een werkgroepbegeleiding te volgen. In Amsterdam is een tijdelijke locatie gevonden in het vergadercomplex Aristo vlakbij Sloterdijkstation. Het sociale aspect hiervan is juist voor de eerstejaars extra belangrijk om goed aan de opleiding te wennen en op een veilige manier samen te leren naast het vele thuis studeren. Tijdens de tweede lockdown moesten we hier tijdelijk mee stoppen, maar we hopen dit snel weer te kunnen doen.
OPEN DAGEN OOK ONLINE
Normaal zijn open dagen bij AVAG altijd druk bezocht. Uiteraard konden deze open dagen en avonden ook niet doorgaan, maar gaven studenten live-presentaties vanaf de onderwijslocatie in Teams. Ondanks dat de open dag online plaatsvond, waren er alsnog veel bezoekers tijdens de presentaties: 300! De presentatie werd als ontzettend leuk en leerzaam ervaren, en vooral de baring aan het eind werd goed ontvangen.
‘Het internationale jaar van de verloskunde, 2020, zou ook voor mij persoonlijk een bijzonder jaar worden. Samen met vijf andere verloskunde studenten van de VAA heb ik de afgelopen twee jaar een onderzoek uitgevoerd als onderdeel van het honoursprogramma. Ter afsluiting van dit programma is het de bedoeling dat je je onderzoek op een congres gaat presenteren en wij hadden het geluk dat wij naar het ICM in Bali zouden gaan. Ons abstract was al geaccepteerd, de vliegtickets en het hotel waren geboekt en de aanbetaling hadden we al betaald. Er kon nu niks meer misgaan, wij zouden met z’n zessen naar Bali gaan. Doodeng natuurlijk, want ik was nog nooit buiten Europa op vakantie geweest. Maar goed, het leek me fantastisch om een congres mee te maken.
Het was begin maart toen ik nog stage liep bij een verloskundigenpraktijk en ik begon langzaam wat te merken van corona. Zwangere vrouwen waren ongerust over wat een mogelijke coronabesmetting zou kunnen betekenen voor de gezondheid van hun ongeboren kind en al vrij snel mochten we cliënten en hun partners geen handen meer geven. Achteraf gezien vind ik het heel logisch dat mijn stage een week later werd beëindigd, maar voor mij kwam het als een donderslag bij een heldere hemel.
Gelukkig werd de scriptie wat vervroegd, want na meerdere puzzels te hebben gemaakt, veel boeken te hebben gelezen, de achterstallige foto’s in mijn fotoboek te hebben geplakt en mijn stappenteller een flinke boost te hebben gegeven, was ik wel weer toe aan een nieuwe uitdaging.
De scriptieperiode vloog voorbij en was voor mij een van de leukste periodes van de opleiding tot nu toe. Eerder dit jaar konden we ons inschrijven voor de minor in het vierde jaar en aangezien ik al vanaf het begin van de opleiding geïnteresseerd was in de minor aan de universiteit van Nottingham, koos ik voor deze minor. Aanvankelijk had ik nog de hoop dat de situatie rondom het coronavirus tegen de tijd dat de minoren zouden beginnen wel voorbij zou zijn, maar dat bleek wishful thinking te zijn. Gelukkig kunnen we de lessen van de minor gewoon volgen, weliswaar online, maar er is hard gewerkt door de docenten zodat wij deze minor toch nog kunnen volgen.
En wie had gedacht dat het jaar 2020 er uiteindelijk zo uit zou komen te zien? Stages die werden afgelast, het ICM die niet meer door kon gaan en colleges die volledig online plaatsvinden. In eerste instantie klinkt het niet als het meest enerverende jaar, maar zo zie ik het zeker niet. Juist in deze bijzondere tijden heb ik ingezien dat er achter de schermen hard wordt gewerkt, dat er veel meer mogelijk is dan je aanvankelijk zou denken en dat het samenzijn met vrienden en familie een groot goed is.’
“Achteraf gezien vind ik het heel logisch dat mijn stage een week later werd beëindigd, maar voor mij kwam het als een donderslag bij een heldere hemel.”
“Ik ben dankbaar! Voor dat de opleiding dit zo ongelooflijk goed geregeld heeft.Voor alle docenten die ook thuis hun uiterste best doen om ons te voorzien van onderwijs ”
‘Ik had me er toch iets anders van voorgesteld, starten aan mijn droomopleiding. Gezellig met al die meiden op school, elkaar leren kennen en samen leren over onze gedeelde passie. De introductieweek werd een introductiedag, een dag waarop er veel afstand was maar ik me toch met medestudenten verbonden voelde. En dan mag je eindelijk, het school jaar begint! De werkgroepen waren live maar de colleges online. Bijna alle lessen die online konden waren online. Dit vroeg in het begin en vraagt nog steeds heel veel zelfstandigheid en zelfdiscipline. Iets waar ik soms best mee struggle. En al die uren achter een laptop, ik word er soms tureluurs van. De dagen dat ik naar school mag zijn heerlijk, ik mag even uit! We gaan alleen nog voor praktijklessen naar school, en dat is ook echt nodig want verloskunde is naast een behoorlijk theoretisch en wetenschappelijk vak ook echt een doe-vak. Ik ben zelf echt een doener en de vaardigheidslessen zijn dan ook echt mijn ding. En dan weer die dagen dat je thuis zit, in een sleur terecht komt van in de ochtend achter je laptop kruipen en er aan het einde van de middag met vierkante ogen en hoofdpijn de laptop dichtklappen.
En ja het is zwaar, het is niet mijn ding en ik vind het ongelooflijk lastig soms om zelf aan de slag te gaan en alles thuis te doen maar…
…Ik ben dankbaar! Voor dat de opleiding dit zo ongelooflijk goed geregeld heeft. Voor alle docenten die ook thuis hun uiterste best doen om ons te voorzien van onderwijs terwijl ze ook kinderen hebben rondrennen of nog nooit eerder van Teams gehoord hadden. Het werkt, en ook nog echt goed. De lessen zijn compleet, goed georganiseerd, en zowel beeld als geluid is bijna altijd van super goede kwaliteit. De dagen dat ik naar school mag zijn het uitstapje van de week en daar geniet ik dan ook keihard van maar of het nu live is of online, ik leer over mijn passie en dat is heerlijk! Ik kijk ernaar uit om elke dag vroeg op te moeten en de trein in te mogen stappen en weer alle dagen naar school te mogen. Om met lieve medestudenten vaardigheden te oefenen en meer meiden te ontmoeten. Maar voor nu is dit oké, het is goed en ik kan dit, jij kan dit, wij kunnen dit samen. Nog even volhouden en dan hopelijk snel terug naar het “oude normaal”.’ Je kunt mijn avonturen volgen op Instagram: Liefs Lisanne
‘Vorige week heb ik het er nog met mijn huisgenoten over gehad, hoe we stiekem hoopten op de lockdown zodat onze tentamens niet doorgingen en dat we niet naar werk hoefden. Toen dit eenmaal werkelijkheid werd vorig jaar april, vond een deel van mij dit helemaal niet erg. Het betekende namelijk spelletjes spelen en puzzels maken met huisgenoten. De taart maken die je al weken wilt maken. Eindelijk rust en tijd voor activiteiten waar je normaal nooit aan toe komt. Niet wetende dat we bijna een jaar later nog steeds (of weer) in een lockdown zouden verkeren. Nu ik verloskunde studeer, denk ik hier heel anders over.
Een deel van me vindt online les erg prettig. Sommige colleges kan ik even terugspoelen als ik niet heb opgelet. Maar wat mis ik het sociale contact met mijn studiegenoten ontzettend! De magere 2 uur werkgroep die we eerst hadden, hebben we helaas ook niet meer. Ik merk hoe belangrijk deze waren om toch weer even dat sociale contact met elkaar te hebben en eigenlijk gewoon met elkaar te kletsen en elkaar te leren kenen. Met de vaccins in zicht, hoop ik dat we snel weer terug gaan naar (gedeeltelijk) fysieke lessen. We houden nog even vol met z’n allen!’
“Een deel van me vindt online les erg prettig. Sommige colleges kan ik even terugspoelen als ik niet heb opgelet. Maar wat mis ik het sociale contact met mijn studiegenoten ontzettend!”
“Zullen we de band met elkaar opbouwen zoals die zo mooi werd beschreven tijdens de Open Dag?”
‘Tja, thuis online les volgen. Het heeft, zoals velen al aangeven, voor- en nadelen. Je ETA is altijd onder de minuut, maar de dynamiek tijdens een les is lastig. Persoonlijk ben ik afgeleid door iemands kamer en kleding, siri die afgaat op de telefoon van de docent of juist door mijn eigen hoofd rechtsonder in het hoekje. Maar vooral het behouden van een groepsgevoel tijdens een online college is lastig. Grote stilte als een docent een vraag stelt. Of: “Ik ga straks iemand een beurt geven”, de eerste paar mensen loggen weer uit. Of: “Het college wordt opgenomen”, daar haken er nog een paar af. “Even in break-out rooms werken en daarna plenaire bespreken”, nog wat minder… en zo daalt het aantal deelnemers. Zo jammer en tegelijkertijd, zo begrijpelijk. Een klaslokaal loop je niet uit, maar dit is slechts een druk op de knop. Als frisse eerstejaars hebben we natuurlijk geen vergelijkingsmateriaal, dit is hoe wij de studie zijn begonnen. We zullen moeten wennen als we elkaar straks veel meer zien en iedere dag de trein/fiets/auto moeten pakken. Zullen we de band met elkaar opbouwen zoals die zo mooi werd beschreven tijdens de Open Dag?
Op mijn 33ste met drie kinderen, waarvan één 4 maanden oud, ben ik begonnen met deze opleiding. Een vreemde eend in de bijt. Maar wat geniet ik van het voorrecht om weer te mogen studeren en alles wat wij hier leren. Ik wou dat er meer ruimte was in mijn hoofd om alles nog sneller op te kunnen nemen. Dat gevoel blijft, ook met online lessen. Maar natuurlijk is het lastig (lees: onmogelijk), om iedereen in ons huishouden begeleiding en ondersteuning te geven. Proberen een werkgroepbijeenkomst te volgen en tegelijk alert zijn op vragen van mijn zoontje over z’n rekenles, is op z’n zachtst gezegd niet ideaal. Of een online VHO-gespreksvoering doen, met een slapende baby naast me: dan maar fluisterend de rol van VK of cliënt doen. Toch heeft ieder z’n eigen uitdagingen. Zo heb ik mijn ‘wilde’ studentenleven al gehad, met feestjes, etentjes en voor het eerst op mezelf wonen. Die vrijheid en onbevangenheid gun ik mijn medestudenten ook, want die is zo belangrijk. Laat dat maar snel weer mogelijk zijn.’
